شیفت شب چیست؟ قانون محاسبه شب کاری
امروز در کنار شما عزیزان قصد داریم تا در این بخش از مقالات خانه حسابداری با مقاله شیفت شب چیست؟ به عزیزانی که مشغول فعالیت هستند در شیف شب یا همان شب کاری و میخواهند قانون محسابه شیفت شب را بدانند ما امروز اینجا هستیم تا در این مقاله شیفت شب چیست؟ به قانون محاسبه شب کاری بپردازیم پس تا آخر این مقاله همراه خانه حسابداری باشید.
ساعات کاری از مواردی است که در قانون کار بررسی شده و حقوق کارگر و کارفرما در آن تعیین شده است. کار در شیفت شب یکی از این موادر است.
قرارداد کار میان کارگر و کارفرما یکی از مهمترین و در عین حال پر ظرافتترین روابط حقوقی است که سهم بسیاری از اختلافات و دعاوی حقوقی را به خود اختصاص داده است. یکی از دلایل بروز اختلاف میان کارگر و کارفرما، عدم اطلاع کافی از مقررات قانون کار و عدم تنظیم دقیق قرارداد کار است. به همین جهت، وینداد مطالب حقوقی متعددی را به زبانی ساده، جهت آشنایی شما با مقررات قانون کار، نکات مهم قرارداد کاری و روشهای حل اختلاف در روابط کارگر و کارفرما، در اختیارتان قرار داده است. در این مطلب به شب کاری یا قانون کار در شیفت شب میپردازیم که یکی از مسائل مربوط به مدت کار است و مقررات آن در مبحث دوم از فصل سوم قانون کار مطرح شده است.
قانون کار در مادههای مختلفی درباره شرایط و ضوابط کار و محاسبات مربوط به آنها صحبت کرده است. شب کاری یکی از مهمترین شیوههای کار کارگران است که در برخی از شغلها بسیار رایج است. برای مثال نگهبانهای یک شرکت یا کارکنان خط مونتاژ در یک واحد تولیدی را در نظر بگیرید که باید در شیفت شب هم فعالیت داشته باشند. در این مقاله تصمیم داریم درباره تعریف شبکاری، حقوق شبکاری و محاسبات مربوط به آن بنویسیم.
قانونگذار در قانون کار با توجه به نوع کار، روزهای هفته و ساعاتی از روز که کارگر مشغول کار هست، نرخهای متفاوتی را برای تعیین حقوق آنها یا همان حقوق اداره کار در نظر گرفته است. برای مثال در روزهای عادی طی هفته مزدی که کارگر دریافت میکند نسبت به مزدی که بابت کار در روز جمعه دریافت خواهد کرد کمتر است. برای اینکه بدانیم شبکاری چیست، اول باید مشخص کنیم که طبق قانون چه ساعاتی از شبانهروز را بهعنوان شب در نظر میگیرند. به استناد ماده ۵۳ قانون کار، از ساعت ۱۰ شب تا ۶ صبح به عنوان شیفت شب در نظر گرفته میشود. بنابراین کارگری که در بعضی از روزهای ماه در این ساعات کار کند مشمول دریافت حق شب کاری خواهد شد.
شب کاری در قانون کار چگونه محاسبه می شود؟
نحوه محاسبه شب کاری در قانون کار ابتدا باید مشخص کنیم که چه مقدار شبکاری توسط کارگر انجام شده است. به طور کلی در صورتی که دو شرط زیر وجود داشته باشد میتوانیم بگوییم که شبکاری محقق شده است:
- کار در ساعات شب انجام شده باشد (از ساعت ۲۲:۰۰ تا ۰۶:۰۰)
- کارگر موردنظر، نوبتکار نباشد. این یعنی شیفت شب به عنوان یکی از شیفتهای اصلی او نباشد. کارگری که نوبتکار باشد، بابت کار در ساعات شب باید ۱۵ درصد بیشتر از مزد ساعات روز دریافت کند.
برای محاسبه فوقالعاده شبکاری باید ۳۵ درصد به مزد ساعتی کارگر اضافه کرد. توجه داشته باشید که مبنای محاسبه شبکاری، مزد ساعتی است و نباید مزد روزانه را مبنا قرار داد؛ بنابراین برای محاسبه حق شبکاری باید مراحل زیر به ترتیب طی شود:
- مجموع ساعات کاری که در شب انجام شده را مشخص کنید.
- فوقالعاده شبکاری را برای هر ساعت محاسبه کنید.
- مبلغ فوقالعاده را در مجموع ساعات ضرب کنید تا حق شبکاری به دست بیاید.
برای اینکه بدانید محاسبات شب کاری چطور انجام میشود قسمت پایین را مطالعه کنید.
شیفت شب یا شب کاری چیست؟
همانطور که میدانید ساعت کاری همه مشاغل یکسان نیست و ماهیت برخی مشاغل اقتضای فعالیت در ساعات شب را دارد و باید پاسی از شب را هم مشغول کار باشند. از آنجا که کار کردن در شب به لحاظ زیستی و اجتماعی غیرمتعارف بوده و دشوارتر از اشتغال در روز است، قانون کار برای حمایت از کارگران شب کار، مزایایی بیشتر و بهتری برای کار در شیفت شب در نظر گرفته است.
در اینجا بد نیست بدانید قانون کار نسبت به افزایش کار کارگر از میزان استاندارد تعیینشده در قانون اصولاً دو نوع موضع برای حمایت از کارگر اتخاذ میکند. به این صورت که یا کار مازاد بر میزان استاندارد را ممنوع میکند و یا به ازای کار مازاد، دستمزد مازاد برای کارگر مقرر میکند. مانند ممنوعیت کار بدون تعطیل هفتگی و دستمزد اضافه به ازای هر ساعت.
مزایایی کار در شیفت شب!
با توجه به اینکه کار کردن در شیفت شب دشوارتر از اشتغال در ساعات صبح یا ظهر یا عصر است، قانون کار مقرر کرده است که دستمزد شب کاری ۳۵٪ بیشتر از دستمزد کار در سایر نوبتها باشد. به عنوان مثال، در نحوه محاسبه شب کاری قید شده اگر دستمزد هشت ساعت کار در نوبت روز صدهزار تومان باشد، به هشت ساعت کار در شیفت شب صد و سی و پنج هزار تومان دستمزد تعلق خواهد گرفت.
فوقالعاده شبکاری فقط در صورتی به یک کارگر تعلق میگیرد که آن کارگر به صورت نوبتکاری فعالیت نکند. اما نوبتکاری یعنی چه و چه تفاوتی با شبکاری دارد؟ ماده ۵۵ قانون کار درباره نوبت کاری توضیح داده است. بر اساس این ماده، اگر ساعات کاری کارگر طوری باشد که در طول یک ماه چرخش داشته باشد، نوبتکاری یا همان شیفتکاری اتفاق میافتد. پس از ماده ۵۵، در ماده ۵۶ قانون کار درباره ضرایب محاسبه نوبتکاری توضیح داده شده است.
اضافه کاری چه تفاوتی با شیفت شب دارد؟
اکثر مردم شبکاری و اضافه کاری را گاهی با یکدیگر اشتباه میگیرند. کارگری که بیشتر از ساعات کاری مقرر شده در قانون کار، برای کارفرما خدمت کند مشمول پرداخت اضافهکار خواهد شد. برای اینکه معنی اضافه کار را به شکل درستتری متوجه شوید، ابتدا باید بدانید که ساعت کاری مقرر طبق قانون کار چه تعریفی دارد. ساعات کار طبق ماده ۵۱ قانون کار به ساعاتی گفته میشود که کارگر نیرو یا وقت خود را به منظور انجام کار در اختیار کارفرما قرار میدهد. البته کارفرما میتواند در بعضی از روزها ساعات کار را کاهش و در روزهای دیگر ساعات کار را افزایش دهد. اما نهایتاً مجموع ساعات کار در هفته نباید از ۴۴ ساعت تجاوز کند. البته ساعات کار برای همه مشاعل ثابت نیست و در شغلهایی که سخت و زیانآور هستند ساعات کار نباید از ۶ ساعت در روز و ۳۶ ساعت در هفته بیشتر شود. البته این نکته هم بسیار مهم است که کارفرما نمیتواند کارگر را مجبور کند که بیشتر از ۴ ساعت در هر روز اضافه کاری داشته باشد.
کلام آخر
شب کاری یکی از شیوههای کار است که محاسبات حقوق مربوط به آن با ضرایب متفاوتی انجام میشود. برای اینکه حق شب کاری به درستی پرداخت شود فرمول محاسبه شب کاری و تفاوتی که شب کاری با نوبت کاری و اضافه کاری دارد را برای شما بیان کردیم تا با وظایف و حقوقی که کارگر و کارفرما در این رابطه دارند آشنا شوید.
دیدگاهتان را بنویسید