بازخرید چیست؟ و شرایط آن
بازخرید چیست؟
افراد میتوانند به روش های مختلفی از سازمان یا موسسهای که در آن مشغول به کار هستند، جدا شوند. دلایل خروج از خدمت شامل بازنشستگی، بازخرید، ازکارافتادگی، فوت، استعفا و اخراج میشود. در هر نوع شغل، چه دولتی و چه آزاد، فعالیت ها باید طبق قرارداد کاری که بین طرفین تنظیم شده، انجام گیرد. این قرارداد تعیینکننده تعهدات هر طرف نسبت به قوانین و شرایط مشخص شده است.
یکی از مهمترین بخشهای هر قرارداد، مسائل مربوط به ترک خدمت است. این بدان معنی است که طرفین نمیتوانند هر زمان که بخواهند قرارداد را لغو کنند یا از آن خارج شوند. در شرایطی که افراد به دلایلی قادر به ادامه همکاری با سازمان نباشند، میتوانند با استفاده از مفاد قرارداد به بازخرید یا استعفا بپردازند.
بازخرید : امکان یا مجازات؟
بازخرید میتواند به سه شکل مختلف اجرا شود:
- بازخرید به درخواست کارمند طبق ماده ۱۲۰ قانون استخدام، کارمندان میتوانند درخواست بازخرید بدهند. در صورت موافقت سازمان، هزینهای معادل با سابقه سال های خدمت به آن ها پرداخت شده و از ادامه خدمت معاف میشوند.
- بازخرید به اختیار سازمان اگر عملکرد کارمند در سه یا چهار سال متوالی ضعیف باشد و شرایط بازنشستگی را نیز نداشته باشد، سازمان میتواند بهطور اختیاری اقدام به بازخرید کند.
- بازخرید به عنوان مجازات انضباطی بر اساس ماده ۹ قانون رسیدگی به تخلفات اداری، بازخرید میتواند به عنوان یک مجازات انضباطی اعمال شود. این مجازات زمانی به کار میرود که کارمندان تخلفاتی در حین انجام وظایف اداری خود مرتکب شوند. در این شرایط، کارمند برای هر سال خدمت، حقوق معادل ۴۵ روز و حقوق های مربوط به مرخصی استحقاقی استفادهنشده را دریافت میکند.
بازنشستگی و تفاوت آن با بازخرید
بازنشستگی به معنای کنارهگیری فرد از ادامه همکاری به دلیل افزایش سن، بیماری، یا از کارافتادگی است. فرد بازنشسته به طور معمول از حقوق بازنشستگی بهرهمند میشود که تا زمان حیاتش ادامه دارد و پس از فوت، بازماندگان واجد شرایط میتوانند از این مستمری استفاده کنند.
مدت زمان خدمت و شرایط بازنشستگی میتواند بسته به نوع کار و شرایط خاص آن متفاوت باشد. بازنشستگی معمولاً به عنوان فرصتی برای شروع فعالیت های جدید یا حرفه های تازه در نظر گرفته میشود و به فرد این امکان را میدهد که پس از سالها خدمت، به مرحله جدیدی از زندگی وارد شود.
بازخرید نیز به معنای خروج از خدمت است، اما برخلاف بازنشستگی که معمولاً به دلایل طبیعی و پیش بینی شده انجام میشود، بازخرید ممکن است به دلایل مختلفی از جمله درخواست کارمند، تصمیم سازمان، یا به عنوان مجازات انضباطی صورت گیرد.
در حالی که هر دو روش به خروج فرد از سازمان منجر میشوند، تفاوتهای کلیدی آنها به شرح زیر است:
- دلایل خروج:
- بازنشستگی: به دلیل بالا رفتن سن، بیماری، یا ازکارافتادگی مانند (بازنشستگی با ۱۰ سال سابقه )
- بازخرید: میتواند به درخواست کارمند، تصمیم سازمان، یا به عنوان مجازات انضباطی باشد.
- مزایای مالی:
- بازنشستگی: حقوق بازنشستگی به طور مستمر تا زمان فوت پرداخت میشود و پس از فوت، مستمری به بازماندگان تعلق میگیرد.
- بازخرید: به طور معمول، کارمند برای هر سال خدمت مبلغی معادل ۴۵ روز حقوق و حقوق های مربوط به مرخصی استحقاقی استفاده نشده دریافت میکند.
- شرایط اجرایی:
- بازنشستگی: به طور طبیعی و طبق قوانین مشخص انجام میشود.
- بازخرید: ممکن است در شرایط خاصی مانند ضعیف بودن عملکرد یا به عنوان مجازات انضباطی به کار رود.
استعفا و تفاوت آن با بازخرید
استعفا به معنای کنارهگیری داوطلبانه از شغل و مزایای آن است. برای استعفا، کارمند باید درخواست خود را به صورت کتبی و حداقل یک ماه قبل از ترک کار به کارفرما ارائه دهد و به مدت یک ماه دیگر به کار خود ادامه دهد. در ارگان های دولتی نیز، درخواست استعفا باید به صورت کتبی و با اطلاع یک ماه قبل ارائه شود، اما پذیرش آن بستگی به تأیید وزارتخانه یا موسسه دولتی دارد.
بازخرید به معنای خروج از خدمت با دریافت مبلغی معادل با سنوات خدمت است و فقط در مورد مستخدمین دولت قابل اجرا است. در قراردادهای خصوصی یا برای کارگران بخش غیر دولتی، امکان بازخرید وجود ندارد. در بازخرید، فرد از وظایف خود آزاد میشود و معمولاً برای هر سال خدمت، مبلغی معادل با ۴۵ روز حقوق و حقوق های مربوط به مرخصی استحقاقی استفادهنشده دریافت میکند.
نتیجه:
در نهایت، بازنشستگی به دلیل طبیعی افزایش سن یا ازکارافتادگی است و به فرد مستمری مادامالعمر پرداخت میشود. بازخرید به معنای خروج از خدمت با دریافت مبلغی معادل سنوات خدمت است و تنها در بخش دولتی قابل اجراست. استعفا خروج داوطلبانه از شغل است که با ارائه درخواست کتبی و اطلاع یکماه قبل به کارفرما صورت میگیرد و به فرد این امکان را میدهد که پس از ترک خدمت به شغل جدیدی مشغول شود. بازخرید و استعفا هر دو به خروج از خدمت منجر میشوند، اما شرایط و دلایل اجرایی متفاوتی دارند.